Ivan Aleksandrovič Gončarov rus. Иван Александрович Гончаров, Uljanovsk, 18.6. 1812. - Sankt Peterburg, 27.9. 1891.) je bio ruski pisac iz doba realizma. Najpoznatije djelo mu je Oblomov (1859.), čiji je naslovni lik prešao u simbol realistički razvijenog suvišnog čovjeka, pojma koji se baštini još iz romantizma, a u ruskoj je književnosti (zbog ispreplitanja dvaju pravaca u djelu Puškina i Ljermontova) ostavio znatan trag. Pojam oblomovština predstavlja opis i utemeljenje onoga što je Gončarov iznio u svom djelu.
Povratak suvišnog čoveka
Roman Oblomov Ivana Aleksandroviča Gončarova javlja se u svom vremenu kao savremena literatura druge polovine devetnaestog veka. Situirana u rusko društvo toga doba priča tretira fenomen suvišnog čoveka kroz sudbinu glavnog junaka Ilje Iljiča Oblomova. Kriticizam sa kojim su napredni, ali ne uvek i mudri tumači literarnih dela, kao isključivo društveno i politički inspirisanih akcija pristupali Oblomovu, reducira impozantnu psihološku studiju likova i svojevrsnu proznu magistralu o vremenu i prilikama onog doba u Rusiji na povest o društveno nekorisnom pojedincu.
Istinska veličina Oblomova preživljava do današnjih dana svojim najzastrašujućim tonom - kao jednolični zvuk uzbune za sveopštu opasnost od nadolaženja civilizacije suvišnih ljudi. Prepoznavanje je neizbežno i višestruko moguće. Ovo je samo jedna od mogućih verzija scenskog uprizorenja Oblomova koja već svojim naslovom preispituje literarni žanr originala - istovremeno otvarajući široko polje za zamišljanje Oblomova i u drugim dramatizacijama, drugim žanrovima. Zavaravujići osećaj da su neke epohe više a druge manje blagonaklone prema suvišnim pojedincima konačno nestaje u sadašnjosti koja i nije ništa drugo do večnost merena ljudskom jedinicom. Danas je Ilja Iljič stotinupedeset godina stariji od trenutka kad je prvi put ugledao Olgu, ušuškan u tehnološku, deprimirajuću udobnost koja se od onda do danas podrazumevajuće menjala u hiljadama svojih sitnih detalja ne bi li napredovala. Čak i kada bi pokušao da konačno ustane i krene da potraži lek za svoju bolest, kada bi od suvišnog čoveka pokušao da postane aktivni suvišni čovek, Ilja Iljič bi se teško dao prepoznati u masi sličnih.
Nema ni potrebe. Lek ne postoji. Svako živ ima svoju Oblomovku. Mesto na kojem je već živeo i umro.
Uglješa ŠAJTINAC, dramaturg SNP-a
