egipat

Egipat
Staro carstvo 3100-2185
Srednje carstvo 2133-1786
Novo carstvo 1580 - 1085
URBANIZAM
– otvoreni grad, bez zidina - prostorno organizovan prema Nilu
Npr. NO-AMON – nepravilan plan
Odvajaju gradove S desne strane Nila – gradovi S lijeve strane – gradovi mrtvih – Dolina kraljeva i Dolina kraljica, Saqqara, Gizeh

ARHITEKTURA
Egipatska religija je orijentisana u potpunosti na zagrobni svijet, pa će se i umjetnost prije svega orijentisati na monumentalne grobnice i njihovu opremu.
Za vrijeme Starog carstva tipične su PIRAMIDE
Najstarija je
· Stepenasta piramida faraona Đosera (Saqqara, 2600 pr. K.) – graditelj IMHOTEP – prvo zabilje - Grobna komora se nalazi ispod nivoa zemlje
- Cijela grobljanska četvrt – hramovi i druge zgrade – tu su se odrzale.
· Piramide kod Gizeha (2530-2470 pr. K.) – Keops, Kefren i Mikerin
- Uz piramide se grade i MASTABE – male krnje piramide za dostojanstvenike i članove kraljevske porodice.
- Uz svaku piramidu pogrebni hram od kojeg vodi put za procesije do hrama u dolini Nila.
- Kraj Kefrenove piramide i velika sfinga (20 m ), koja je navodno imala njegovo lice.
- Grobne komore su iznutra ukrašene raskošnim freskama ili plitkim reljefima s prikazima priča o U Novom carstvu se grade grobovi uklesani u stijene (Ramzes II, Tutankhamon)
Grobni hram kraljice Hatšepsut (1485), Deir el Bahari – hram terasasto usječen u stijenu, terase su povezane dugim rampama, prostori hrama usječeni u samu stijenu
Amonov hram u Karnaku
Amonov hram u Luxoru – predimenzionirano, nije prilagođeno čovjeku, osjeća se malo i izgubljeno
- Aleja sfingi, pilon na ulazu, hipostilna dvorana (sa „šumom stupova“), dvorište, uzdu KIPARSTVO
- Kruto, standardizirano, nije se puno mijenjalo kroz cijelu povijest Egipta
- Ukočeni, statični volumeni bez imalo pokreta, frontalni stav, ukočene ruke, noge i pogled, sjede ili stoje
- Portretne statue
- Svi oblici izvedeni iz kocke – na stranama pravokutnog bloka nacrtali sliku s lica i iz profila i klesali dok se projekcije ne bi srele
Pr., Kefren, Mikerin sa Pisar Kai
OBOJENI RELJEFI I SLIKE
Strogi smisao za red
Hijerarhijska perspektiva, vertikalna perspektiva, plošnost – te Egipatski kanon – likovi prikazani uvijek u istom polo Muškarci prikazani tamniji,
Taj strogi kanon se prekida jedino za vrijeme Akhenatona (Amenofisa 4.) koji uvodi monoteističku religiju, zatvara Amonove hramove
- Novi ideal ljepote – manje ukočeno, veća individualizacija
- Pokret, neusiljeno dr - Čudno ispijeno lice, prenaglašeni valoviti oblici
Nakon njega se vraćaju tradicionalnim kanonima, ali ipak ostaje nešto od slobode, izrazavanja.